۲روش اصلی جهت بکارگیری BIM وجود دارد:

روش مخزن مرکزی(Central Repository Approach)

روش مخزن گسترده(Distributed Repository Approach)

در روش مخزن مرکزی فرض بر این است که تمامی اطلاعات پروژه در یک پایگاه اطلاعات داده (Data Base) ذخیره می شود. به عنوان مثال تمام اطلاعات زمان بندی و تخمین هزینه های پروژه به اطلاعات مدل سه بعدی آن اضافه خواهد شد. به این علت که جنس اطلاعات مورد نیاز طراح با پیمانکار متفاوت است، این روش نمی تواند خیلی معقول و کاربردی باشد.

هنگامی که طراح درگیر مسایلی از قبیل بررسی میزان مصرف انرژی ساختمان و یا به کار بستن آیین نامه های طراحی می باشد، پیمانکار علاقه مند است که برنامه زمان بندی کار و تخمین هزینه ها را به انجام برساند. بنابراین به جهت اینکه کار تخمین شروع  شود، بایستی کار طراحی به اتمام برسد و این امر حداقل در مراحل ابتدایی کار عملی نخواهد بود.

روش مخزن گسترده روشی است که اکثر طراحان و پیمانکاران از آن بهره می برند. در این روش، مدل BIM به دسته ای از پایگاه داده جداگانه که توسط برنامه های مستقلی ایجاد شده اند دسترسی دارد. به عنوان مثال،تمام اطلاعات مورد نیاز جهت تخمین مالی پروژه در برنامه ی مستقل مربوطه قراردارند. این برنامه جهت انجام کار خود نیازمند یک ارتباط دو طرفه با مدل سه بعدی BIM می باشد تا بتواند به مبادله اطلاعات لازم بپردازد که این کار در همان مراحل اولیه طراحی امکان پذیر می باشد.بنابراین با وجود استفاده از منابع مستقل داده به علت خاصیتی به نام Interoperability، تمام اطلاعات گروه های مختلف درگیر در پروژه یکپارچه می گردند. بدین ترتیب گروه های طراحی از قبیل: معماری، سازه، تاسیسات برقی و مکانیکی می توانند مدل های خود را به صورت جداگانه در نرم افزارهایی از قبیل Autodesk Revit تهیه نموده و در نهایت با استفاده از نرم افزار هایی مانند Autodesk Navis Works روی هم قرار می گیرند تا مدل یکپارچه BIM حاصل گردد.

چالش پیش روی BIM

– بانک اطلاعاتی اشیاء و اجزای ساختمانی: با به کارگیری BIM شرکت ها و سازندگان تجهیزات ساختمانی قادر خواهند بود اطلاعات مدل شده محصول خود را به آسانی در اختیار متخصصین و طراحان قرار دهند.

– جلوگیری از کپی شدن: سازندگان و تولید کنندگان، اطلاعات محصولات خود را به طور دقیق مدل کرده و در اختیار دیگران می گذارند که می تواند این موضوع موجب سوء استفاده گردد.

— مالکیت حقوق مدل: یکی از چالش های اولیه BIM تعیین مالک و صاحب داده ها و اطلاعات BIM می باشد که چگونه موضوع تهیه کپی از آن را مدیریت کند.

– نبود نرم افزار هایی با کارکرد یکپارچه: برای اجرای کامل BIM باید نرم افزار های به کار گرفته شده در تمامی بخش های طراحی، اجرا و مدیریت به صورت یکپارچه عمل کنند، در غیر این صورت اطلاعات در هر بخش به طور مجزا تولید می شوند و قابلیت تحلیل و بازخوانی برای سایر قسمت های دخیل در پروژه وجود نخواهد داشت.

– کنترل ورود اطلاعات: این که چه اشخاصی و با چه ساز وکاری بتوانند به مدل BIM اطلاعات بدهند بسیار حیاتی می باشد زیرا عدم دقت در ورود اطلاعات، نیاز به فرآیند طولانی بازبینی و اصلاح مجدد داده ها را ایجاد می کند.

مزایای مدل کردن ساختمان

ایجاد مدلی از ساختمان و نگهداری اطلاعات مربوط به ساختمان، سازه و تاسیسات آن می تواند در  هر یک از مراحل ذیل کیفیت ارایه خدمات را تا حد بسیار زیادی افزایش داده و بالعکس زمان و هزینه انجام آن ها را کاهش دهد.

– مدیریت تغییرات احتمالی در ساختمان، سازه و یا تاسیسات

– نگهداری اطلاعات مربوط به معماری، سازه و تاسیسات

– مدیریت بر حریق و تعبیه تجهیزات اطفاء حریق

– پیش بینی هزینه های تعمیر و نگهداری ساختمان

– مدیریت بر تدارکات و وسایل به کار گرفته شده در ساختمان و تاسیسات

– مدیریت هزینه های زمان حیات ساختمان، ایزولاسیون سازه و اطلاع از کیفیت آن

مزیت های BIM

– طراحی بهتر: طرح های پیشنهادی می توانند با دقتی زیاد تحلیل و شبیه سازی شوند و عملکرد آن ها با اطمینان بالا ارزیابی شود. تمام این موارد می تواند موجب ارتقا کیفی و ایجاد راه حل های مبتکرانه گردد.

– خدمت بهتر به مشتری: طرح پیشنهادی با توجه به ۳ بعدی بودن آن برای کارفرما قابل فهم تر می باشد.

– کاهش هزینه های اجرا: براساس آمار دولت آمریکا، با به کارگیری BIM در صنعت ساختمان بالغ بر ۳% در هزینه های اجرایی پروژه صرفه جویی می شود.

– فرآیند های موثرتر و سریعتر: اطلاعات بسیار ساده تر به اشتراک گذاشته می شوند و می توانند ارزش افزوده ایجاد کرده و مجدد مورد استفاده قرار گیرند.

نتیجه گیری

در حال حاضر شاهد حضور روز افزون تکنولوژی BIM در تمامی عرصه های مهندسی، طراحی و معماری می باشیم و این انتظار می رود تا در آینده ای نزدیک بتوانیم در بخش های مدیریت پروژه های ساختمانی از تمامی قابلیت ها و ویژگی های مثبت این فناوری بهره مند شویم. این انتظار می رود تا با کاربرد BIM در پروژه ها اعم از کوچک و بزرگ بتوانیم در حداقل زمان و با کمترین هزینه به نتیجه ای که مد نظر مشاوران و کارفرمایان می باشد برسیم که این موضوع همیشه هدف گروه های مدیریت پروژه بوده است. به دانشجویان و دست اندرکاران صنایع ساختمانی اکیدا توصیه می گردد تا با آموختن برنامه های کامپیوتری در ارتباط با BIM بتوانند فرصت های شغلی مناسبی را برای خود ایجاد نمایند.

مراجع:

[۱] Smith, D. (2007). An Introduction to Building Information Modeling (BIM). Journal of Building  Information Modeling, Fall 2007, pp. 12_16.

[۲] AGC. (2009). Constractors’ Guide to BIM (Second ed.): The Associated General Constractors of  America.

[۳] Barbara J. Jackson, “ Construction Management JumpStart 2nd Edition”, Wiley & Sons. Inc, 2010.

[۴] Salman Azhar, Michael Hein and Black Sketo(2013) Building Information Modeling (BIM):  Benefits, Risks and Challenges

[۵] C. Eastman, P.I Teicholz, R. Sacks, R. Sacks, K. Liston, “A Guide to Building Information Modeling for Owners, Managers, Designers, Engineers, and Constractors”, Wiley & Sons. Inc, 2011.

[۶] A. Akbarnezhad, K.C.G.  L.R.  Chandra  (۲۰۱۴)  Economic and Environmental assessment of deconstruction strategies using Building Information Modeling

[۷] Hyojoo Son, Sungwook Lee, Changwan Kim(2015) what drives the adoption of building information modeling in design organizations? An empirical