کلمه BIM که مخفف Building Information Modeling می باشد به مدل اطلاعاتی ساختمان می پردازد.همانطور که از کلمه Information پیداست, اطلاعات موجود در مدل اهمیت بسیاری دارند. این اطلاعات شامل انواع دیتاهای موجود در مدل ما می باشند.
موضوع BIM در اواخر دهه ۷۰ مطرح می شود. در سال ۱۹۸۰ این پی گیری ها جدی تر می شوند و به طور رسمی BIM شروع به مطالعه و بررسی می شود. به طور خلاصه هدف بهره گیری از دانش BIM صرفه جویی در هزینه های ناشی از عدم پیش بینی برخی مسائل موجود می باشد.
با استفاده مدیریت پروژه به این روش در هزینه و زمان اتمام پروژه به مقادیر قابل توجهی صرفه جویی خواهد شد.دغدغه هایی از این قبیل اولین جرقه های پیداش تفکر BIM بودند.
وقتی درباره BIM صحبت می کنیم منظور نرم افزار خاصی نیست. بلکه BIM هدفی است که با مجموعه ای از نرم افزار های مرتبط با این موضوع میسر می شود. یکی از قدرتمند ترین نرم افزار ها در حوزه BIM نرم افزار Revit می باشد.
تصویر مقابل جمله ای معروف است که تفاوت BIM با CAD را بیان می کند. توجه داشته باشید که منظور از CAD نرم افزار اتوکد نمی باشد بلکه منظور ترسیم به روش دو بعدی است. BIM بسیار فراتر از ترسیمات دوبعدی است و در بعد های چهارم الی هفتم نیز بررسی می شود که در ادامه به معرفی این بعد ها خواهیم پرداخت.
یکی از بارز ترین ویژگی های BIM مشارکت و درگیری تمامی تیم های طراحی در تمام مراحل ساخت پروژه می باشد. تصویر روبرو به طور کامل گویای این مطلب می باشد. تمامی تیم ها نظیر تیم سازه, معماری, تاسیسات و سایر تیم ها به طور همزمان بر روی مدل اطلاعاتی ساختمان کار می کنند و ازبه روز شدن مدل توسط یک تیم, سایر تیم ها نیز مطلع می شوند.
ویژگی های BIM:
به طور خلاصه می توانیم سه تا از ویژگی های شاخص مدلسازی اطلاعاتی ساختمان(BIM) را اینگونه بیان کنیم:
۱-یکپارچگی بیشتر در پروسه طراحی: که به طور واضح به این موضوع اشاره کردیم.
۲-شبیه سازی ۵ بعدی پروژه: که در ادامه به طور خلاصه معرفی می شوند.
۳-مدل سازی کاملا پارامتریک و وابسته به هم در تمامی دید ها:نکته حائز اهمیت درباره واژه پارامتریک این است که مدل پارامتریک به معنای یک مدل پیچییده و عجیب نیست بلکه به معنای مجموعه ای از عناصر وابسته به هم که تغییر یک جز روی سایر اجزا تاثیر گذار است و در تمامی دید ها اعمال می شود.
بررسی بعد هایBIM:
چندی پیش عنوان کردیم BIM بسیار فراتر از دو بعد است و شامل ۵ بعد می باشد. در تصویر زیر به معرفی این ابعاد پرداخته است.
۳D: این بعد شامل همان مراحل مدل سازی فیزیکی و برخی فرایند ها نظیر رندرینگ و انیمیشن سازی می باشد.Existing Conditions Models عنوان این بعد می باشد.
۴D: این بعد با عنوانScheduling معرفی می شود. این واژه به معنای زمان بندی پروژه است که در این بعد جداول زمان بندی و موارد مربوط به آن تهیه می شوند.
Estimating عنوان بعد پنجم می باشد. تخمین و محاسبه عناصرومولفه های گوناگون نظیر هزینه و سایر موارد در این بعد انجام می گیرد.
۶D: بررسی پایداری یا Sustainability عناصر موجود در این بعد صورت می گیرد. مباحث مربوط به آنالیز انرژی و نور به این بعد مربوط می شوند.
۷D: آخرین بعد یعنی بعد هفتم به مدیریت تعمیر و نگهداری می پردازد. عملیات هایی که بیشتر پس از اتمام پروژه مورد بررسی قرار می گیرند. این بعد مربوط به بخش تاسیسات می باشد و با عنوان Faculty Management Applications معرفی می شود.
کاربرد BIM در کدام یک از مراحل پروژه مفید تر بوده است؟
همانطور که در تصویر روبرو مشخص است ما چهار مرحله شامل برنامه ریزی, طراحی, اجرا و ساختن و بهره برداری است.
طبق یک نظر سنجی که در بین مهندسان آمریکایی درباره BIM انجام شد اجرا مهم ترین قسمتی بود که مدلسازی اطلاعاتی ساختمان(BIM) بیشترین کاربرد را در این مرحله داشت.
مزایای BIM:
یک مدل سه بعدی دقیق همراه بانک اطلاعاتی کامل
فرآیندهای موثر و سریع تر و اشتراک بیشتر و سریع تر و ارتقاء اطلاعات
کیفیت بهتر ساخت و ساز
خدمات بهتر به کارفرمایان
طراحی پایدار و سبز و تجزیه و تحلیل دقیق پروژه
کنترل استاندارد های مصرف انرژی به صورت کاملا دقیق
شناسنامه فنی ملک و مستند سازی کلیه مراحل ساخت
وجود بانک اطلاعاتی مدل جهت شناخت دقیق پروژه در فرآیند بهسازی لرزه ای
فواید BIM برای کارفرمایان:
تخمین دقیق هزینه ها و پیش بینی مالی پروژه
افزایش سرعت در اجرای پروژه
مدیریت فروش,برندینگ و….
افزایش کارایی ساختمان و افزایش کیفیت
کاهش ادعا در مراحل اجرای پروژه
فواید BIM برای مشاوران, طراحان و مهندسان:
سرعت و کیفیت بالا در طراحی, محاسبه و تهیه نقشه ها
محاسبات سازه, انرژی, نور و مسائل زیست محیطی
متره مصالح و برآورد هزینه پروژه
امکان بروزرسانی و اعمال تغییرات در هر زمان
جلوگیری از بروز تداخلات و تناقضات در روند طراحی
همکاری تنگاتنگ و آنلاین بین گروه های مختلف کار
فواید BIM برای پیمانکاران:
مستند سازی مراحل اجرای پروژه و تسهیل در روند صورت جلسات و وضعیت های قطعی
استفاده از مدل طراحی شده برای ساخت قطعات, شناسایی و بررسی خطاهای طراحی
بررسی تداخلات و برخورد های احتمالی قبل از ساخت و ارائه راه کار
متره مصالح و برآورد هزینه جبهه کاری های مختلف و استفاده در قرار دادها
جمع بندی هزینه ها و کنترل آن
بررسی روش های ایمنی, جانمایی مصالح پای کار و تجهیز کارگاه
فواید BIM برای تولید کنندگان مصالح:
استفاده از محصولات تولید کنندگان در مرحله طراحی و اجرا
کد گذاری استاندارد محصولات تولیدکنندگان
شناخت کامل مصرف کنندگان درباره محصولات قبل از خرید
حالت های مختلف استفاده از BIM در پروژه های عمرانی:
CASE 1: ساختمان هایی که طراحی آن انجام اما هنوز وارد مرحله اجرا نشده اند.
CASE 2: ساختمان هایی که اجرا شده اند و در طول عمر مفید خود هستند که با بیم, ساختمان بهسازی لرزه ای یابهینه سازی مصرف انرژی می شود.
CASE 3: ساختمان هایی که عمر مفید آن ها تمام شده و باید تخریب شوند.
نویسنده: مسعود عابدی
منبع: وبینار سراسری مشهد بیم با حضور مهندس مفردی فام
پاسخ دهید